Uroczystości upamiętniające 100. rocznicę Bitwy nad Niemnem zorganizowano w niedzielę 13 września 2020 roku w Sokółce. Przygotował je Społeczny Komitet Organizacji Obchodów 100-lecia Bitwy Niemeńskiej, którego przewodniczącym był Poseł na Sejm RP Jarosław Zieliński. W Komitecie Organizacyjnym znaleźli się również: Burmistrz Sokółki Ewa Kulikowska, Starosta Sokólski Piotr Rećko, Dziekan Dekanatu Sokólskiego ks. Stanisław Gniedziejko oraz Proboszcz Parafii pw. św. Antoniego Padewskiego w Sokółce ks. Jarosław Ciuchna.
Obchody odbyły się pod Patronatem Narodowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy i Patronatem Honorowym Jego Ekscelencji Księdza Arcybiskupa Tadeusza Wojdy.
Rocznicowe uroczystości rozpoczęło wystawienie posterunku honorowego przy grobach żołnierzy na sokólskim cmentarzu, którzy polegli we wrześnie 1920 roku w Bitwie Niemeńskiej. Modlitwę nad żołnierskimi mogiłami odmówił Kapelan Wojskowy ks. major Bolesław Leszczyński. Następnie delegacje złożyły kwiaty na grobach Podhalańczyków.
O godz. 10 na ołtarzu polowym przed Kościołem pw. św. Antoniego Padewskiego w Sokółce rozpoczęła się msza, którą koncelebrował Jego Ekscelencja Ksiądz Arcybiskup Tadeusza Wojda Metropolita Białostocki. Po mszy nastąpił przemarsz pod Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego. Kolumnę prowadziła Orkiestra Reprezentacyjna Straży Granicznej z Nowego Sącza.
Pod Pomnikiem Marszałka zgromadziły się Kompanie Honorowe wystawione przez 18. Białostocki Pułk Rozpoznawczy, Podlaski Oddział Straży Granicznej, Komendę Wojewódzką Policji w Białymstoku, Komendę Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej w Białymstoku. Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in.: Minister Edukacji Dariusz Piontkowski, Posłowie na Sejm RP Jarosław Zieliński i Mieczysław Kazimierz Baszko, Senator Mariusz Gromko, Wicemarszałek Województwa Podlaskiego Wiesława Burnos, Burmistrz Sokółki Ewa Kulikowska, Starosta Sokólski Piotr Rećko, przedstawiciele służb mundurowych, organizacji kombatanckich, delegacja 10. Pułku Ułanów Litewskich, harcerze, dyrektorzy placówek oświatowych i instytucji.
Dowódcą uroczystości był ppłk Łukasz Maciuszko z 18. białostockiego Pułku Rozpoznawczego, który złożył meldunek Dowódcy Garnizonu Białystok płk Pawłowi Lachowskiemu.
Głos zabrali: Poseł Jarosław Zieliński, Burmistrz Sokółki Ewa Kulikowska, Starosta Sokólski Piotr Rećko i Wicemarszałek Województwa Podlaskiego Wiesława Burnos.
Zebrani powitali następnie uczestników VII Sztafety Niepodległości, zorganizowanej z okazji 100. rocznicy Bitwy Niemeńskiej. Brała w niej udział młodzież szkolna pod opieką Moniki Klim i Krzysztofa Oszera.
Kolejnym punktem uroczystości było odsłonięcie tablicy upamiętniającej 100. rocznicę Bitwy Niemeńskiej, ufundowanej przez Instytut Pamięci Narodowej na prośbę Burmistrza Sokółki Pani Ewy Kulikowskiej. Na tablicy znajduje się napis: „W 100 rocznicę Bitwy Niemeńskiej/ Bohaterom poległym/ za niepodległość Ojczyzny/ i w obronie jej granic – wdzięczni Sokółczanie, wrzesień 2020 roku”. O zabranie głosu została poproszona Naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN Oddział w Białymstoku Urszula Gierasimiuk. Tablicę poświęcił Ksiądz Arcybiskup Tadeusz Wojda oraz Proboszcz Parafii pw. św. Antoniego Padewskiego ks. Jarosław Ciuchna.
Następnie odbyło się uroczyste przekazanie sztandaru Szkole Podstawowej im. Bohaterów Bitwy Niemeńskiej w Starej Kamionce. Zebrani dowiedzieli się, że 26 czerwca 2020 roku Rada Miejska w Sokółce podjęła uchwałę o nadaniu Szkole Podstawowej w Starej Kamionce imienia Bohaterów Bitwy Niemeńskiej. To znaczący moment w historii tej placówki. Fundatorem sztandaru są firmy: KRIS-BUD Krzysztof Głódź z Sokółki i RAK-BUD Państwo Raczkowscy z Księżyna. Sztandar wykonała firma KRAMEX Krystyna Brzezińska z Suwałk. Sztandar poświęcili: Ksiądz Arcybiskup Tadeusz Wojda oraz Proboszcz Parafii pw. św. Antoniego Padewskiego ks. Jarosław Ciuchna. Dyrektor SP w Starej Kamionce Joanna Gejdel odebrała sztandar z rąk Burmistrza Sokółki Ewy Kulikowskiej i przekazała go uczniom placówki.
Apel Pamięci Oręża Polskiego odczytał por. Krzysztof Ługowski z 18. Białostockiego Pułku Rozpoznawczego. Apel zakończyła salwa honorowa.
W dalszej części uroczystości poszczególne delegacje złożyły kwiaty pod Pomnikiem Marszałka.
Na zakończenie odbyła się defilada.
Współorganizatorami rocznicowych uroczystości byli: Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku, Wojewoda Podlaski, Marszałek Województwa Podlaskiego, 18. Pułk Rozpoznawczy w Białymstoku, 1 Podlaska Brygada Obrony Terytorialnej, Komendant Wojewódzki Policji w Białymstoku, Komendant Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej.
O bitwie
Bitwa nad Niemnem trwała od 20 do 26 września 1920 roku. Był to drugi wielki sukces militarny Polski po „Cudzie nad Wisłą”. Bitwa Niemeńska miała na celu ostateczne rozbicie sowieckich armii Frontu Zachodniego. Bolszewicy odbudowali swoje siły po klęsce poniesionej pod Warszawą i przygotowali nową ofensywę. Piłsudski postanowił uprzedzić wroga. 20 września Polskie siły stacjonujące na linii Suwałki – Sejny – Sokółka – Brzostowica Wielka – Prużany – Kobryń zaatakowały cztery armie Tuchaczewskiego. Po stronie polskiej walczyło 150 tys. żołnierzy, a sowieckiej – 70 tys. Polakom udało się zająć Druskienniki, Lidę, Grodno i sforsować Niemen. Jednostki polskie opanowały znaczną część Kresów. Zwycięstwo wywarło wpływ na kształt przyszłych granic II Rzeczpospolitej.
(DB) Fot.: D. Biziuk, K. Jurgiel
