W środę 28 listopada w Pałacu Prezydenckim w Warszawie miała miejsce wyjątkowa uroczystość. Prezydent Bronisław Komorowski wręczył rozporządzenia w sprawie uznania pięciu nowych Pomników Historii. Wśród nich znalazły się meczety oraz mizary w Bohonikach koło Sokółki i położonych w gminie Krynki Kruszynianach.
Dotychczasowa lista Pomników Historii liczyła 48 pozycji. Wśród nich był tylko jeden obiekt z terenu województwa podlaskiego – Kanał Augustowski.
W skład delegacji, która pojechała do Pałacu Prezydenckiego weszli m.in.: Piotr Bujwicki – Zastępca Burmistrza Sokółki, Maciej Szczęsnowicz – Przewodniczący Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Bohonikach, a także Franciszek Budrowski – Starosta Sokólski.
Podczas środowej uroczystości Prezydent Bronisław Komorowski podkreślił, że z zabytkami – oprócz sfery materialnej – wiąże się sfera niematerialna, czyli emocje, uczucia, modlitwy, czyli to wszystko, co jest niesłychanie ważne dla funkcjonowania społeczności lokalnej, całego narodu i społeczeństwa.
Na stronie prezydent.pl, we fragmencie poświęconym meczetom i mizarom w Bohonikach i Kruszynianach, czytamy: „celem ochrony tego Pomnika Historii jest zachowanie unikatowych wartości historycznych, materialnych i niematerialnych drewnianego budownictwa muzułmańskiego, łączącego tradycje islamu z lokalną tradycją budownictwa sakralnego, które wraz z mizarami stanowią dziedzictwo polskich muzułmanów. Są świadectwem różnorodności kulturowej i tolerancji religijnej na terenie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Integralnie przynależą do historii i kultury polskiej.”
Drewniany meczet w Bohonikach datowany jest na 1873 rok. Z kolei meczet w Kruszynianach pochodzi z końca XVIII wieku.
Meczety i mizary w Bohonikach i Kruszynianach stanowią niespotykane nigdzie indziej w Polsce materialne źródło dziejów islamu i Tatarów na naszych ziemiach. Są wyjątkowym świadectwem wielowiekowej obecności w państwie chrześcijańskim społeczności muzułmańskiej, która zachowała swoją odrębność, czego dowodem są niezwykłe zabytki językowe w postaci inskrypcji nagrobnych. Meczety wraz z mizarami stanowią materialne dziedzictwo pokoleń muzułmanów, których ojcowie i synowie stawali w obronie Rzeczypospolitej.
(UM)
