W piątkowe popołudnie, 25 października 2024 r. w Muzeum Ziemi Sokólskiej SOK zaproszono na nietypowe spotkanie autorskie wokół powieści Ewy Krychniak „Smak czulentu”, nietypowe bo połączone z degustacją potraw związanych z tradycjami kulinarnymi kultury żydowskiej.
Książka „Smak czulentu” jest wynikiem fascynacji autorki dziejami społeczności żydowskiej i jej specyficznymi zwyczajami. Opowiada historię miłosną osadzoną w międzywojennej Sokółce. Czulent jest daniem tradycyjnym kuchni żydowskiej, spożywanym w szabat, potrawą mięsno-warzywną, gulaszową, bardzo wolno gotowaną, bohaterka powieści – Helena poznaje jego smak, tak jak poznaje kulturę swojego wybranka. Wątek związku między katoliczką a wyznawcą judaizmu jest tu pretekstem do przybliżenia w przystępny sposób obrzędowości świątecznej i rodzinnej społeczności żydowskiej. Dowiedzieć się z niej można jak wygląda ślub, pogrzeb, jakie zwyczaje wiążą się z najważniejszymi świętami żydowskimi w roku kalendarzowym. Dodatkowym atutem powieści jest sięgnięcie przez autorkę do prasy międzywojennej by przywołać z przeszłości nazwiska i postacie związane z dawną Sokółką, co umożliwia osadzenie historii w bardzo konkretnych, lokalnych realiach. Początkiem pomysłu na powieść była historia zasłyszana w gronie rodzinnym, a raczej spekulacja, fascynujące niedopowiedzenie, które stało się okazją do snucia opowieści. Książka jest też wyrazem tęsknoty do wielokulturowej przeszłości Sokółki i próbą przywrócenia pamięci o ważnej grupie społecznej współtworzącej krajobraz przedwojenny miasteczka.
Po rozmowie o książce był czas na podpisywanie publikacji, przyjrzenie się kolekcji judaików autorki i oczywiście na spróbowanie dań żydowskich wspaniale przygotowanych przez przedstawicielki sekcji kulinarnej Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Były hamantasze – nadziewane ciasteczka w kształcie trójkąta, bajgle – drożdżowe bułki w kształcie pierścienia, miodownik – słodkie ciasto podawane na żydowski Nowy Rok, oraz makagigi – ciasteczka z miodu smażonego z makiem. Degustacja cieszyła się powodzeniem nie gorszym niż książka. Uczestnikom wydarzenia, SOK dziękuje za liczne przybycie i wspólne poznawanie „od kuchni”, zarówno pracy nad książką jak i zapomnianej kultury dawnych mieszkańców Sokólszczyzny.
Przygotowana degustacja potraw kuchni żydowskiej była częścią projektu pt. „Byli wśród nas…” realizowanego przez Stowarzyszenie „4 Kultury Sokółki”, współfinansowanego z Grantu otrzymanego z Forum Dialogu.
Fot. W. Panow
(EW) SOK
